Kaynak; https://www.youtube.com/watch?v=8miWW2QyN_4
Günümüzde o kadar da yaygın bir enerji kaynağı olmasa da yenilenebilir enerji kaynakları arasında yerini korumaktadır. Avantajları ve Dezavantajları ile Dalga enerjisi tasarımları nelerdir? Türkiye de Dalga enerjisi kullanılıyor mu? Enerji verimliliği nedir?
Dalga Enerjisi nedir?
Dalga enerjisi, denizlerde oluşan dalgaların yarattığı itme gücünden yararlanan yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Sınırsız bir enerji kaynağıdır.
Öncelikle rüzgar dalgaların oluşmasında başlıca bir faktördür. Rüzgarlar deniz yüzeyinde basınç ile bir etki meydana getirirler bu dalgaların oluşmasına sebep olmaktadır. Ayrıca depremler sonucunda oluşan tsunami denen büyük dalgalarda meydana gelebilmektedir.
Dalga enerjisi üretim sistemleri;
- Kıyı boyunca kullanılan sistemler, (SHORELİNE)
- Kıyıya yakın kullanılan sistemler, (NEAR SHORE)
- Kıyıdan uzak kullanılan sistemler, (OFFSHORE)
Kıyı Boyunca kullanılan sistemler (SHORELİNE);
Kıyıya sabitlenmiş veya kıyı şeridinde gömülü olarak bulunmaktadırlar. Kıyı şeridine en yakın konumda olduklarından uygulaması, kurulumu ve bakım esnasında ulaşımı en kolay sistemlerdir. Verim düşüktür, kıyı şeridinde birçok etken tercih edilip edilmeme sebebini etkilemektedir.
Daralan Sistem (TAPCHAN);
Su seviyesinin 5 metreye kadar duvar yüksekliğinde beslenebilen genelde kıyı yüksek cephelerinde inşa edilen yükseltilmiş haznenin içerisine daralan eğimli kanaldan suyun, haznenin içerisine dolmasına ve depo edilen suyun türbinden geçerek denize geri deşarj edilmesi ile çalışır. sabit yapıda bir sistem olduğu için maliyet ve bakım güvenilirliği vermektedir. Kıyı kesimleri iyi seçilmelidir.
Salınımlı Su Kolonu (OWC);
Kıyı derinliklerinde uygulanan yapılardır, bir kısmı suyun altında olan, su seviyesinin altında çukur uygulamalardır. Sitemde Dalga yönünde bir ön duvar ve hava kolonu bulunmaktadır. Dalgaların çarpması sonucunda sütunun yükselip alçalması ile hava sütünü sıkışır, sıkışan hava Wells türbini yönünde ilerler hareket enerjisi elde edilir. Enerji elde edilmesinde kullanılır.
Dikdörtgen kut yapı (PENDULAR);
Bir Tarafı denize açık dikdörtgen bir yapıdır, Hareketli bir kapak dalga hareketi ile ileri-geri hareket halindedir. Bu mekanik etki hidrolik pompa ve jenaratör çalışması için kullanılır.
KIYIYA YAKIN KULLANILAN SİSTEMLER (NEAR SHORE);
Bu tür uygulamalar 10-25 m derinliklerde uygulanmaktadır. OWC sisteminin gelişmiş tasarımları uygulanarak elde edilmiştir.
OSPREY;
Wavegen şirketi tarafından geliştirilen tasarımın gücü 1,5MW’lık rüzgar türbininin eklenmesi ile 2MW’lık güç üretimi sağlamaktadır.
WOSP 3500 (Rüzgâr ve Okyanus Salınım Enerjisi);
Kıyıya yakın dalga ve rüzgar enerji istasyonunun birleştirilmiş halidir. 1,5MW’lık rüzgar gücü ile toplamda 3,5MW’lık üretim yapabilmektedir.
KIYIDAN UZAK KULLANILAN SİSTEMLER (OFFSHORE);
40 metreden daha derinlerde uygulaması yapılan sistemler kullanılmaktadır. Elektrik iletimi için yoğun ekipmanlara ihtiyaç vardır.
McCabe Dalga Pompası;
Bu cihaz, birbirine menteşeli, düzenli bir şekilde sıralanmış ve birbirlerine bağlı hareket eden 3 adet dikdörtgen çelik (4 m genişliğinde) duba içermektedir. Ekstra bir kütle eklenmesiyle merkez dubanın ataletinin artması sağlanır. Enerji ise merkez duba ile diğer dubalar arasına monte edilen hidrolik tulumba vasıtasıyla menteşe noktalarındaki hareketten sağlanmaktadır.
OPT Dalga Enerji Dönüştürücüsü (WEC);
Amerika’daki Okyanus Güç Teknolojisi (OPT) tarafından geliştirilen Dalga Enerji Dönüştürücüsü (WEC), 2-5 m çaplı üstü kapalı tabanı denize açık silindirik bir yapı içerir. Yapının tepesi ile yapı içerisinde yüzen çelik yüzücü arasına hidrolik pompa yerleştirilmiştir. Yapının yüzücüye göre hareketinden elektrik üretilir.
PELAMIS;
Bu yapı kısmi olarak su içinde yer alan, menteşeli noktalarla birbirine bağlı silindirik bölümlerden oluşan eklemli bir yapıdır. Dalga ile birleşim noktaları hareket eder ve bu hareketle hidrolik pompalar elektrik jeneratörlerini çalıştırır. Günümüzde, 375 kW gücünde, 130 m uzunluğunda ve 3,5 m çapında bir sistemin geliştirilmesi için çalışmalar devam etmektedir.
Archimedes Dalga Salınımı;
Bu sistem 10-20 m çapında silindirik, içi hava dolu bir yüzücü içermektedir. Sistemin üzerinden geçen dalga, yüzücü içindeki havanın basıncını yükseltir veya düşürür. Böylelikle yüzücünün zemine göre yükselip alçalma hareketi enerji üretimine neden olur.
Türkiye de Dalga enerjisi kullanılıyor mu? Enerji verimliliği nedir?
Çeşitli kaynaklara göre Türkiyenin dalga enerjisi potansyeli yıllık 140milyar kW saattende fazla olarak öngörülmekte, ülkemizin her geçen gün ihtiyacının arttığı enerji ihtiyacının neredeyse %50 sini dalga enerjisinden karşılamak mümkün 3 tarafı denizler ile çevrili ülkemizde çeşitli dalga enerji sistemlerini türk mühendisleri ve iş gücü ile üretmek mümkün.
(Bilgi güncellendikçe ve paylaşıldıkça değerlenir, Sizlerin katkısı ile toplumun ve yeni kuşakların bilinçlenmesi adına doğru bilgilerle vizyonlarını çizebilmeleri için yorumlarınızı ve desteklerinizi bekliyorum. vakit ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim.)
Kaynaklar;
-https://www.emo.org.tr/ekler/6a781dbfd8e524b_ek.pdf?nhoakluoahydnkbz
-https://slideplayer.biz.tr/slide/5585896/
-https://thenerjist.wixsite.com/thenerjist/dalga-enerjisi
-https://www.tesisat.org/dalga-enerjisi-teknolojisi-ve-uretim-sistemleri.html
AktiFikir 